سفارش تبلیغ
صبا ویژن

پارگی دیسک چیست و راه درمان آن چگونه است

پارگی دیسک ، که یکی از عارضه‌های ستون فقرات است، زمانی رخ می‌دهد که ماده ژل‌ مانندی که در مرکز یک دیسک قرار دارد، درست مثل خارج شدن محتویات یک دونات ژله‌ای، از پارگی به وجود آمده در یک نقطه ضعیف در دیواره بیرونی دیسک خارج شود. هنگامی که محتویات دیسک با یکی از عصب‌های نخاعی مجاور تماس پیدا کرده یا به آن فشار می‌آورد، شخص دچار درد کمر یا پا می‌شود. دیسک‌های بیرون زده طبقه بندی‌های متمایزی از خفیف تا شدید دارند. این طبقه بندی‌ها بسته به این که چقدر هسته‌ی پولپوس از موقعیت اصلی خود در مرکز دیسک جا به جا شده است متفاوت می‌باشند .

اولین مرحله برای بهبود این عارضه، استفاده از روشهای درمان بدون جراحی دیسک کمر است. در مواردی که درمان پاره شدن دیسک کمر با رویکرد تیمی (همکاری بیمار و پزشک) انجام می‌شود، 80% از افراد پس از حدوداً 6 هفته بهبود یافته و به فعالیت‌های عادی خود برمی‌گردند. اگر بدن بیمار به درمان محافظه‌کارانه پاسخ ندهد، در این صورت متخصص کمر درد عمل جراحی را توصیه خواهد کرد.

 

بیرون‌زدگی دیسک کمر زمانی رخ می‌دهد که مرکز ژل‌مانند دیسک از یک پارگی دیسک ایجاد شده در دیواره دیسک (آنولوس) خارج شود (شکل 1). ماده ژله‌ای عصب‌های نخاعی را، مشابه یک محرک شیمیایی، تحریک و ناراحت می‌کند. التهاب و تورم عصب نخاعی که حاصل فشار ناشی از بیرون‌زدگی دیسک است باعث بروز درد می‌شود. معمولاً، با گذشت زمان بیرون‌زدگی کم می‌شود و ممکن است درد تا حدودی یا به طور کامل تسکین یابد. در اکثر موارد، اگر قرار باشد که درد پا و/یا کمر از بین برود، چنین اتفاقی طی حدوداً 6 هفته رخ می‌دهد.

 

برای توصیف پارگی دیسک می‌توان از عبارات مختلفی استفاده کرد. یک دیسک خفیف زمانی رخ می‌دهد که آنولوس دیسک سالم می‌ماند، اما یک برآمدگی در آن ایجاد می‌شود که می‌تواند به عصب‌ها فشار بیاورد.


آیا جراحی تنها راه درمان فتق یا پارگی دیسک کمر است؟

تغییر سبک زندگی باعث شده مشکلات مربوط به ستون فقرات مانند بیرون‌زدگی یا پارگی دیسک افزایش پیدا کنند. برای تشخیص از روش ام‌آرآی و برای درمان از روش‌های مختلفی مانند توانبخشی، لیزر از راه پوست و در انتها عمل جراحی استفاده می‌شود. بعضی‌ها مدعی‌اند میزان تصویربرداری ام‌آرآی و عمل‌های جراحی‌ بیرون‌زدگی دیسک بیش از حد نیاز در کشور انجام می‌شود و خیلی از افراد نیازی به این اقدام‌ها ندارند و با تغییر سبک زندگی و ورزش و فیزیوتراپی بهبود پیدا می‌کنند .

 

درد دیسک کمر چگونه ما را از حرکت باز می‌دارد؟

همان‌طور که می‌دانید ستون فقرات از یکسری مهره تشکیل شده که در فواصل بین این تنه مهره‌ها دیسک‌های بین مهره‌ای قرار گرفته‌اند. این دیسک‌ها با ایجاد فاصله بین تنه مهره‌ها به تقسیم نیروی وارد شده به ستون فقرات کمک می‌کنند. اگر بنا به هر دلیلی دیسکی از قسمت عقبی خود دچار بیرون‌زدگی یا فتق شود، این قسمت روی نخاع و یا رشته‌های عصبی فشار وارد کرده و سبب بروز درد در ناحیه کمر و پاها می‌شود. مردم به این بیماری در اصطلاح دیسک کمر  یا پارگی دیسک می‌گویند.

این بیرون‌زدگی معمولا با درد خود را نشان می‌دهد. این درد می‌تواند به طور ناگهانی و شدید بوده و یا در بعضی موارد به صورت مزمن و تدریجی بر شدت آن افزوده شود. به طور معمول این درد همراه با احساس خشکی در ناحیه کمر و با اسپاسم ماهیچه‌های اطراف آن همراه است. درصورتی که این بیماری با فشار و آسیب به رشته‌های عصبی نخاع کمری همراه شود، درد تیرکشنده‌ای درناحیه باسن، پشت ران‌ها، ساق و حتی در کف پاها احساس می‌شود. چنین دردهایی می‌توانند همراه با احساس گزگز، بی‌حسی و خواب‌رفتگی در این نواحی باشند.

همچنین در موارد پیشرفته احساس ضعف و کاهش قدرت در ماهیچه‌های پا و یا اختلال در راه رفتن به وجود می‌آید. در درازمدت نیز آرتروز مهره‌های ستون فقرات بروز می‌کند و ممکن است یکی از نشانه های پارگی دیسک باشد.

 

پرش، جهش و درگیری هرگز

 

به این بیماران توصیه می‌شود از هرگونه حرکت پرشی، جهشی و ورزش‌هایی مانند کشتی که به طور مستقیم روی ستون فقرات فشار وارد می‌کنند، جدا خودداری کنند. همچنین بلند کردن اجسام سنگین و سرپا ایستادن‌های طولانی برای افراد چاق ضرر دارد.


پارگی دیسک کمر

بیرون‌زدگی یا پارگی دیسک بین مهره‌های ستون فقرات مثل مهره های کمر، می‌تواند باعث درد و بی حسی شدید شود.

دیسک‌ها بالشتک‌های نرم و لاستیکی هستند که میان مهره‌های ستون فقرات قرار دارند و به عنوان ضربه گیر عمل می‌کنند.

هنگامی که این دیسک‌ها بیش از حد تحت فشار یا استرس قرار بگیرند، بخش مرکزی دیسک از بین مهره ها بیرون می‌‌زند و بر روی اعصاب خروجی از نخاع که در مجاورت آن قرار دارند، فشار می‌‌‌‌‌‌آورد. در حالت شدیدتر حلقه بیرونی دیسک پاره می‌شود.

عوامل خطرساز

عوامل خطرساز رایج برای بیرون‌زدگی یا پارگی دیسک این ها هستند:

 - بلند کردن اشیا به شیوه ی غلط

- سیگار کشیدن

- داشتن اضافه وزن که باعث ایجاد فشار بر روی ستون فقرات می‌شود.

- فشار یا ضربه‌ها‌ ممکن است باعث فتق(بیرون‌زدگی) دیسک‌های بین‌ مهره‌های ستون فقرات شوند.

در حالات فوق، دیسک‌ها از جای خود بیرون می‌زنند و بر روی اعصاب اطراف ستون فقرات فشار می‌آورند.

علائم

دیسک کمر

بسته به محل بیرون‌زدگی یا پارگی دیسک، علائم متفاوت خواهد بود. شایع‌ترین محل این عارضه در مهره‌های کمری است و در این صورت، علائم زیر بروز خواهد کرد:

 کمردرد

درد باسن که سمت ران یا هر دو ساق پا تیر می‌کشد.

دردی که در ضمن فعالیت بدتر و با استراحت بهتر می‌شود.

دردی که با سرفه، عطسه، نشستن، رانندگی‌کردن یا به جلو خم‌شدن بدتر می‌شود.

درمان

درمان‌های مناسب برای درد شدید ناشی از بیرون‌زدگی یا پارگی دیسک های بین‌مهره‌ای یا دیسک‌برداری بوسیله جراحی توسط پزشک متخصص وجود دارد.

 

 


درمان پارگی دیسک کمر

درمان بدون جراحی پارگی دیسک کمر

  برای درمان بیماران مبتلا به پارگی دیسک کمر به مدت یک هفته تا ده روز از درمان های طبی استفاده می شود

درمان پارگی دیسک کمر با دارو و فیزیوتراپی

در طول مدت درمان پارگی دیسک کمر برای درمان بیماران از داروهای مسکن و فیزیوتراپی استفاده می شود.

درمان پارگی دیسک کمر با داروهای شل کننده عضلات و ضد التهاب

در اکثر بیماران مبتلا به پارگی دیسک کمر مراحل حاد پارگی دیسک کمر با استفاده ار داروهای شل کننده عضلات و ضد التهاب رفع می شود

“طب سوزنی” مزایای فراوانی برای بیمارانی دارد که از درد کمررنج می برند. این روش درمانی موثر بوده و عوارض طب سوزنی بسیار اندک است (البته اگر کاملا به روش صحیح و علمی خود و توسط متخصص طب سوزنی و متخصصین طب فیزیکی انجام پذیرد) در هر جلسه درمان روی تمامی مهره های کمری و نیز مهره خاجی و هچنین روی مفاصل خاجی- لگنی کمر نیز تاثیر گذاشته و باعث بهبود و کاهش درد و التهاب در این مفاصل می گردد. امروزه در اروپا و امریکا روش های درمانی متفاوتی برای درمان کمر درد ناشی از دیسک کمر انجام می گردد که در 95 درصد موارد شامل استراحت مطلق (که طبق تحقیقات اخیر فقط 3 روز کافی می باشد) و استفاده از مسکن ها ، آب درمانی ، ماساژ درمانی ، درمان پارگی دیسک کمر با طب سوزنی  و کایروپراکتیک می باشد و در این میان طب سوزنی بعنوان سر سلسله طب مکمل و جایگزین، در درصد بالایی از بیماران ، کاملا درمانگر می باشدو تنها در 5 درصد بیماران کار به عمل جراحی می رسد که در آن ها نیز از تکنیک های عمل متفاوتی ، از برداشتن دیسک بیرون زده تا قرار دادن دیسک های مصنوعی بین مهره ها و یا جوش دادن مهره ها به یکدیگر و ثابت کردن ستون فقرات و استفاده به جای جراحی تنگی کانال نخاعی کمر استفاده می شود.

درمان جراحی پارگی دیسک کمر

در صورتی که پارگی دیسک کمر بزرگ و شدید است و باعث بی حسی پیشرونده اندام  های تحتانی و همچنین بی اختیاری ادرار و مدفوع می شود باید هرچه سریعتر جراحی بسته دیسک کمر یا جراحی باز انجام شود.

در مواردی که پارگی دیسک کمر باعث ایجاد فلج مختصری شده است و این فلج به آرامی رو به افزایش است نیز جراحی دیسک کمر باید انجام شود که البته میتواند بصورت عمل بسته دیسک باشد .

اگر بعد از مدت یک ماه درمان غیر جراحی و تزریقات اپیدورال بیمار همچنان دچار درد شدید و بی حسی در پاها  باشد و  نتواند کارها و فعالیت های روزانه خود را به خوبی انجام دهد جراحی پارگی دیسک کمر توسط جراح ستون فقرات توصیه می شود.

هنگامی که پزشک فشار بر روی تنه و ریشه های عصبی را تشخیص می دهد و در بیماران مبتلا به پارگی دیسک کمر نیز علائم عصبی پیش رونده  مانند بی اختیاری ادرار و مدفوع  مشاهده می شود نیز باید به سرعت عمل جراحی برای پارگی دیسک کمر توسط متخصص دیسک کمر انجام شود زیرا تاخیر در عمل جراحی دیسک کمر می تواند عوارض عصبی غیر قابل برگشتی داشته باشد.

 

البته با توجه به عوارض جراحی دیسک کمر نمی توان گفت که همه افراد مبتلا به پارگی دیسک کمر باید عمل جراحی انجام دهند زیرا در برخی از موارد پارگی دیسک کمر دردهای موقتی ایجاد می کند که این دردها با دارودرمانی، فیزیوتراپی، کاهش وزن، اوزن تراپی ،آب‌درمانی و روش‌های مفید دیگر قابل درمان هستند. ممکن است بعد از انجام جراحی دیسک کمر، بیمار به تدریج دردی شدید و تیرکشنده در کمر خود حس کند و حتی ممکن است درد بعد از عمل دیسک کمر بلافاصله بعد از جراحی و به صورت مداوم وجود داشته باشد.یکی از شایع‌ترین علل درد بعد از عمل دیسک کمر، استفاده از تکنیک‌های بسیار تهاجمی در جراحی است که آسیب زیادی به بافت‌های ستون فقرات می‌زنند. ایجاد برش‌های بزرگ و پاره کردن عضلات، ریسک خونریزی و از دست دادن خون زیاد، عفونت و تشکیل جای زخم و بافت‌های فیبروزی را بالا می‌برد که هر کدام از این موارد می‌تواند موجب بروز عوارض پس از جراحی شود.